آموزش ابتدایی

آيين‌نامه ارزشيابي پيشرفت تحصيلي و تربيتي دوره ابتدايي

آيين‌نامه ارزشيابي پيشرفت تحصيلي و تربيتي دوره ابتدايي

(مورد تاييد كميسيون اساسنامه ها و مقررات تحصيلي شورای عالی آموزش و پرورش)

مقدمه:

در اجراي مصوبه هفتصدوشصت و نهمين جلسه شوراي عالي آموزش و پرورش مورخ 18/4/1387 آيين نامه ارزشيابي پيشرفت تحصيلي و تربيتي دوره ابتدايي به شرح زير مي باشد:

ماده 1- اهداف

ارزشيابي تحصيلي - تربيتي در دورة ابتدايي با توجه به اهداف دوره و اصول حاكم بر ارزشيابي پيشرفت تحصيلي (مصوب جلسه 713 شوراي عالي آموزش و پرورش مورخ 21/7/1383) از طريق جمع آوري، طبقه بندي، تحليل و تفسير اطلاعات براي تشريح وضعيت تلاش، پيشرفت و عملكرد تحصيلي دانش آموزان در كلاس، مدرسه و خارج از آن(نظام مكمل و فوق برنامه) با اهداف زير انجام مي گيرد:

1-2-  اصلاح، بهبود و ارتقاء فرايند ياددهي _ يادگيري در كلاس، مدرسه، مراكز مكمل مدرسه و خارج از آن به ويژه از طريق افزايش تعامل موثر و سازنده بين معلم و دانش آموز.

2-2- شناسايي و پرورش استعدادها، توانايي‌ها و علايق دانش‌آموزان با تكيه بر استعدادهاي برتر هر يك از آنان.

3-2- توجه و كمك به رشد متعادل و همه جانبة شخصيت دانش آموزان

4-2- آگاه ساختن دانش‌آموز و اولياء وي از فرايند پيشرفت تحصيلي – تربيتي و جلب مشاركت آنان در بهبود عملكرد دانش آموز.

5-2- ايجاد زمينة مناسب به منظور تقويت انگيزة يادگيري و پرورش استعدادهاي برتر دانش آموزان از جمله خلاقيت و نوآوري و ايجاد مهارت خودارزيابي در دانش‌آموزان.

6-2- تصميم‌گيري در مورد ارتقاء دانش‌آموزان به پاية بالاتر با حصول اطمينان از ميزان تحقق اهداف آموزشي – تربيتي در چارچوب مقررات مربوط.

7-2- توليد اطلاعات براي ارزيابي، اصلاح و تقويت برنامه ها و روشهاي آموزشي- تربيتي.

ماده 2- ارزشيابي پيشرفت تحصيلي - تربيتي در دورة ابتدايي به صورت تكويني در طول سال تحصيلي بر اساس اهداف برنامة درسي هر پايه انجام مي پذيرد. در اين ارزشيابي معلم و مربي با استفاده از ابزارهاي مختلف از جمله آزمون‌هاي عملكردي، كار پوشه، مشاهدات، درس پژوهي و پروژه، اطلاعات لازم را در زمينه فعاليتهاي داخل و خارج از كلاس و مدرسه و مراكز مكمل مدرسه از دانش آموزان اعم از فردي يا گروهي جمع آوري مي كند تا بازخورد به موقع و مناسب را به ايشان ارائه نمايد.

ماده 3- گزارش نتايج ارزشيابي پيشرفت تحصيلي - تربيتي دانش آموزان در طول سال تحصيلي و در هر زمان قابل ارائه مي‌باشد ليكن براي اطمينان بيشتر به صورت رسمی و مکتوب در نوبت هاي زير ارائه        مي شود:

الف) نوبت اول در دي ماه(شامل نتایج ارزشیابی های پیشرفت تحصيلي - تربیتی مهر ماه تا پایان دی ماه)

ب) نوبت دوم در خردادماه (شامل نتایج ارزشیابی های پیشرفت تحصيلي - تربیتی مهر ماه تا خردادماه)

ج) ارائه گزارش پيشرفت تحصيلي و تربيتي دانش آموزاني كه در درس يا دروسي در خردادماه نياز به آموزش و تلاش بيشتر دارند(لغايت 15 شهريور).

تبصره- علاوه بر موارد فوق، مدير مدرسه و معلم در طول هر نوبت، حداقل دو بار ديگر اولياء دانش آموز را  از روند پيشرفت تحصيلي - تربیتی وي به نحو مقتضی مطلع مي نمایند.

ماده4- وضعيت آموزشي و تربيتي دانش آموز در هر درس بر اساس ارزشيابي هاي به عمل آمده در طول هر نوبت با توجه به اهداف آن درس در حيطه هاي شناختي، عاطفي و مهارتي طبق مقياس زير مشخص و گزارش مي شود.

ماده5- دانش‌آموزي در خرداد ماه شرایط ارتقا به پایه بالاتر را دارد  كه در نوبت دوم در كليه دروس حداقل سطح قابل قبول را كسب كرده باشد.

تبصره - سطح قابل قبول، حصول اطمینان معلم يا مربي از دستیابی دانش آموز به اهداف اساسي دروس می باشد

ماده6- دانش آموزي كه در خردادماه شرايط ارتقا به پاية بالاتر را كسب نكند، تا 15 شهريور فرصت دارد با شركت در كلاس هاي جبراني و يا انجام فعاليت هاي پيشنهادي معلم يا مربي در قالب پروژه نسبت به جبران ضعف هاي خود در درس يا درس هاي مربوط اقدام نمايد. معلم يا مربي با بررسي عملكرد دانش آموز در كلاس هاي جبراني يا فعاليت هاي انجام شده توسط وی و یا انجام آزمون (آزمون‌هاي مناسب عملكردي) نتيجه ارزشيابي وي را اعلام مي نمايد.

ماده7- دانش‌آموزي در شهريور ماه شرایط ارتقا به پایه بالاتر را دارد  كه در كلية دروس حداقل سطح قابل قبول را كسب كرده باشد.

تبصره 1 - دانش‌آموزي كه در پايان نوبت شهريور ماه حداكثر از دو درس به سطح قابل قبول نرسد،  مي تواند به پايه بالاتر ارتقا يابد.

تبصره 2- در مورد دانش آموزي که در بیش از دو درس سطح قابل قبول کسب نکرده باشد، پروندة دانش‌آموز جهت تعيين تكليف در اختيار شوراي مدرسه قرار مي‌گيرد.موضوع در شوراي مدرسه با حضور والدين و معلم مربوط مطرح و در صورت موافقت اكثريت اعضا، دانش آموز به پايه بالاتر ارتقا مي يابد. معلم مي بايست مدارك و مستندات لازم براي اتخاذ تصميم در مورد ارتقاي دانش آموز را به شوراي مدرسه ارائه دهد.

تبصره 3- ارتقاي دانش آموز با استفاده از مفاد تبصرة 2 مادة 7  در طول دورة ابتدايي حداكثر 2 بار و به صورت غير متوالي مجاز است.

ماده8- وضعيت آموزشي- تربيتي دانش‌آموزي كه در حین سال تحصیلی با رعايت مقررات از مدرسه‌اي به مدرسه‌اي ديگر منتقل مي‌شود، توسط معلم يا مربي مدرسه مقصد، با استفاده از مستندات و ارزشيابي هاي معلم يا مربي مبدأ (گزارش نوبت اول، توصیه ها و ...) تعيين مي شود.

ماده9- ارائه گزارش ارزشيابي آموزشي- تربيتي دانش آموزان، در نوبت هاي اول، دوم و شهريور ماه  بايد به وسيلة معلم يا مربي در نمون برگ مربوط بدون قلم خوردگی، ثبت و امضاء شده، حداكثر تا 5 روز پس از پايان دورة ارزشيابي هر نوبت به دفتر مدرسه ارائه شود.

تبصره- چنانچه معلم يا مربي مربوطه، در پايان هر نوبت (به هر دليل) نتايج ارزشيابي دانش‌آموزان را ارائه ندهد، مدير مدرسه ضمن گزارش به مديريت آموزش و پرورش ادارة متبوع بايد به تشخيص خود مدارك و اطلاعات مربوط به ارزشيابي دانش‌آموزان را براي اعلام نتيجه نهايي در اختيار يكي از معلمان يا مربيان واجد شرايط قرار دهد.

ماده10- مدير مدرسه موظف است با همكاري معلمان و مربيان حداكثر تا 10 روز پس از هر نوبت ارزشيابي، گزارش نتايج آن را به صورت كتبي به اطلاع ولي دانش‌آموز برساند.

تبصره: نمون برگ گزارش پيشرفت تحصيلي - تربيتي دانش آموزان با نيازهاي ويژه، توسط سازمان آموزش و پرورش استثنايي كشور تهيه و پس از تاييد معاون آموزش و نوآوري به استان ها ابلاغ خواهد شد.

ماده11- مهلت اعتراض به گزارش ارزشيابي، حداكثر يك هفته پس از اعلام گزارش خواهد بود. مدير مدرسه اعتراض دانش آموز يا ولي وي را در اختيار معلم يا مربي مربوطه قرار مي دهد و ايشان با بررسي مجدد و با نظارت مدير مدرسه و در صورت نياز طرح در شوراي مدرسه، نتيجة نهايي را حداكثر ظرف مدت 3 روز اعلام مي نمايد.

ماده12- نتايج ارزشيابي حداكثر يك ماه پس از خاتمة هر نوبت در دفتر ثبت ارزشيابي پيشرفت تحصيلي - تربيتي ثبت و پس از پايان سال تحصيلي، توسط مدير مدرسه امضا و مهر و توسط نماينده اداره آموزش و پرورش مسدود مي شود.

ماده13- ارزشيابي دانش آموزاني كه داراي نقص عضو و يا مشكلات ويژه يادگيري هستند، متناسب با  ويژگي هاي ايشان انجام مي پذيرد.

ماده14- ارزشيابي از تعليمات ديني دانش‌آموزان ساير مذاهب اسلامي و اقليت هاي ديني مصرّح در قانون اساسي، برابر شيوه‌نامه‌هاي وزارت آموزش و پرورش و از تعليمات ديني خاص آنها صورت مي‌پذيرد و نتيجه آن مطابق مادة4 گزارش مي شود.

تبصره - در صورت تمايل اين دانش‌آموز و ولي او، منعي براي شركت وي در كلاس درس تعليم و تربيت اسلامي (هديه‌هاي آسمان) و ارزشيابي آن وجود ندارد.

ماده 15- وضعيت تربيتي دانش آموز با توجه به حيطه هاي شناختي، عاطفي و مهارتي و بر اساس مواردي از جمله ( رعايت آموزه هاي اخلاقي- احترام به ارزش هاي مذهبي- رعايت قوانين،  مقررات و ضوابط-  مشاركت در كار گروهي- مسئوليت پذيري در فعاليت هاي جمعي- رعايت بهداشت فردي و اجتماعي- اشتياق به صداقت و امانت داري- توجه به مطالعه و كتابخواني) با نظر معلم و مربي و تاييد مديريت مدرسه (مدير يا معاون) برابر ماده 4 گزارش مي‌شود.

ماده16- پاية تحصيلي دانش‌آموزي كه به عللي مانند عدم دسترسي به مدرسه، بيماري و يا اقامت در خارج از كشور نتوانسته به موقع وارد مدرسه شود و يا وقفه‌اي در ادامة تحصيل او ايجاد شده يا مدارك تحصيلي وي در اثر حوادثي از قبيل سيل، زلزله و آتش سوزي از بين رفته است، همچنين دانش‌آموزي كه مدارك قابل قبولي براي ارزشيابي ندارد، با رعايت حداقل سن متعارف ثبت‌نام و بررسي‌هاي انجام شده از سوي شوراي معلمان، توسط شوراي مدرسه تعيين مي‌شود و در ستون ملاحظات دفتر آمار به رأي شوراي مدرسه استناد مي شود. (سن متعارف در دورة ابتدايي براي پايه‌هاي اول تا پنجم به ترتيب 6 و 7 و 8 و 9 و 10 سال تمام مي‌باشد).

ماده17- با توجه به اينكه در ارزشيابي جديد حضور فعال و مستمر دانش آموز ضروري است، گزارش پيشرفت تحصيلي براي دانش آموزاني ارائه مي شود كه حداقل 80 درصد روزهاي آموزشي را در مدرسه حضور داشته باشند. در صورتي كه دانش آموزي با عذر موجه، كمتر از اين ميزان در مدرسه حضور داشته باشد، آن سال براي وي وقفه تحصيلي و در صورت غيرموجه بودن غيبت، براي وي ترك تحصيل محسوب مي شود.

تبصره 1- تشخيص موجه و غيرموجه بودن غيبت به عهدة شوراي مدرسه مي باشد.

تبصره 2- در مورد دانش آموزاني كه يك يا چند سال وقفه تحصيلي داشته باشند، يك سال به سقف سني مجاز تحصيل آنها اضافه مي شود.

ماده18- قبول شدگان ساعي و برجسته پايه هاي دوم و سوم ابتدايي با رعايت شرايط ذيل و تقاضاي كتبي ولي خود مي توانند مطابق مادة 6 در ارزشيابي شهریورماه پايه بالاتر شركت نموده و در صورت كسب سطح پيشرفت «خیلی خوب» در كليه دروس به صورت جهشي به آن پايه ارتقا يابند.

الف) از كلية دروس آن پایه و پایه(های) قبل، سطح پيشرفت «خيلي خوب» را كسب نموده باشند.

ب) آموزش و پرورش استثنايي صلاحيت هاي هوشي و رواني دانش آموز را به اين منظور تاييد نمايد.

تبصره 1- دانش آموزان موضوع اين ماده از ارزشيابي دروس تربيت بدني و وضعيت تربيتي معاف     مي باشند.

تبصره 2- استفاده از اين ماده صرفاً يك بار در طول دورة ابتدايي و براي يك پايه مجاز مي باشد.

تبصره 3- گزارش پيشرفت تحصيلي دانش آموزاني كه با استفاده از مفاد اين ماده قبول مي شوند در نوبت شهريورماه ارائه شده و در دفتر ثبت ارزشيابي تحصيلي- تربيتي با ذكر استناد به مفاد اين ماده ثبت و مهر و امضامي شود.

ماده19 - در دورة ابتدایی، ارزشيابي از داوطلبان  آزاد صرفاً در پاية پنجم ابتدايي و با داشتن شرط سني حداقل 14 سال تمام انجام می شود. این ارزشیابی در كلية مواد درسي صرفاً به صورت پاياني و از تمام محتواي كتب درسي به شرح جدول ذيل به عمل مي‌آيد و نتيجة آن مطابق مادة 4 گزارش مي‌شود. براي درس تربيت بدني و وضعيت تربيتي داوطلبان آزاد رتبه‌اي منظور نخواهد شد.

ماده 20- مواد و تبصره‌هايي از اين آئين‌نامه - كه ناظر بر تحصيلات ضمن سال تحصيلي دانش‌آموزان است -شامل داوطلبان آزاد نخواهد شد.

ماده21- نمونة اسناد و مدارك تحصيلي دانش آموزان توسط معاونت آموزش و نوآوري تهيه و با تأييد وزير آموزش و پرورش ابلاغ مي شود.

ماده22- نظارت بر حسن اجراي این آیین نامه و دستورالعمل های آن در داخل و خارج كشور به عهده وزارت آموزش و پرورش خواهد بود.

ماده23- وزارت آموزش و پرورش موظف است گزارش ارزشيابي اين آيين نامه را سه سال پس از اجراي آن به شوراي عالي ارائه نمايد.

ماده24- اين آيين نامه در جلسات كميسيون اساسنامه ها و مقررات تحصيلي شورای عالی آموزش و پرورش بررسي و به تاييد رسيد و با تصويب آن كليه مصوبات قبلي مغاير، براي مدارس مجري اين طرح لغو مي‌شود.

پيوست 1:

اصول حاكم بر ارزشيابي پيشرفت تحصيلي

به منظور نظام بخشي به فعاليت هاي ارزشيابي پيشرفت تحصيلي دانش آموزان وبا توجه به رويكردها و نگرش‌هاي نوين در تعليم وتربيت، اصول زير تحت عنوان «اصول حاكم بر ارزشيابي پيشرفت تحصيلي» تعيين مي‌شود:

1- جدايي ناپذيري ارزشيابي از فرايند ياددهي ـ يادگيري

             ارزشيابي دانش آموزان بايد به عنوان بخش جدايي ناپذير فرآيند ياددهي – يادگيري ونه به عنوان نقطه پاياني آن تلقي شود .

2- استفاده از نتايج ارزشيابي در بهبود فرايند ياددهي‌ـ يادگيري و اصلاح برنامه‌ها وروش‌ها

             هدف غايي ارزشيابي ، اصلاح وبهبود فرآيند ياددهي _ يادگيري است ونتايج ارزشيابي‌ها بايد در اصلاح برنامه‌ها وروشها مورد استفاده قرار گيرد.

3- هماهنگي ميان هدف ها، محتوا، روش‌هاي ياددهي- يادگيري و فرايند ارزشيابي

             درارزشيابي بايد تناسب و هماهنگي بين هدف ها، محتوا و روش هاي ياد دهي - يادگيري مربوط به هر درس مورد توجه قرار گيرد.

4- توجه به آمادگي دانش آموزان

             درطراحي و اجراي انواع برنامه‌هاي ارزشيابي بايد به آمادگي‌هاي جسمي،عقلي،عاطفي و رواني دانش‌آموزان توجه شود.

5- توجه به رشد همه جانبه دانش آموزان

             در ارزشيابي بايد به جنبه هاي مختلف رشد بدني، عقلي، عاطفي، اجتماعي، اخلاقي و حركتي دانش آموزان توجه شود.

6- توجه همه جانبه به دانش ها، نگرش ها و مهارتها

             در ارزشيابي، متناسب با محتواي آموزش وپرورش بايد به حيطه دانش ها، نگرش‌ها و مهارت هاي دانش آموزان توجه شود.

7- توجه به ارزشيابي دانش آموز از يادگيري هاي خود (خودارزشيابي)

             در ارزشيابي بايد شرايطي فراهم شود كه دانش آموز نيز بتواند از يادگيريها و عملكردهاي خود و ديگر دانش آموزان ارزشيابي كند.

8- ارزشيابي ازفعاليت‌هاي گروهي

     درنظام ارزشيابي،علاوه برارزشيابي فردي، بايد از فعاليتهاي گروهي نيز ارزشيابي به عمل آيد.

9- توجه به فرآيندهاي فكري منتهي به توليد پاسخ

     درارزشيابي بايد علاوه بر پاسخ نهايي، به فرآيندي كه منجر به توليد پاسخ شده است توجه كرد.

10- «تأكيد بر نوآوري و خلاقيت»

      درارزشيابي بايد با تأكيد بر روش حل مسأله، زمينه رشد و شكوفايي دانش آموزان را فراهم كرد.

11- تنوع روش‌ها و ابزارهاي اندازه گيري و سنجش پيشرفت تحصيلي

     با توجه به اهداف ،ماهيت ونوع موارد ارزشيابي ، از انواع مختلف روش ها و ابزارهاي ارزشيابي(مانندپرسشهاي شفاهي،آزمون هاي عملي،انواع پرسشهاي عيني و انشايي ، روش‌هاي مشاهده رفتار، پوشه هاي مجموعه كار ، ارايه مقالات وطرح‌ها، گزارش مربوط به فعاليت هاي تحقيقاتي، ارزشيابي عملكردي،ارزشيابي مستمر، انواع دست ساخته ها، روش خودسنجي و...) استفاده مي شود.

12- استفاده از انواع ارزشيابي

             در فرآيند ياددهي- يادگيري لازم است با توجه به هدف ها، محتوا و روش هاي تدريس از انواع ارزشيابي ها (از قبيل تشخيصي، تكويني، مجموعي، هنجار مرجع، هدف مرجع، دروني، بيروني، ملي و...) استفاده شود.

13- استقلال مدرسه و معلم در فرايند ارزشيابي

             در فرايند ارزشيابي بايد استقلال مدرسه و معلم در چارچوب سياستهاي كلي آموزش و پرورش حفظ شود.

             14- اصل رعايت قواعد اخلاقي و انساني در ارزشيابي

             به موجب اين اصل ، ارزشيابي بايد به گونه اي ساماندهي واجرا شود كه موجب خدشه دار شدن حقوق، تعاملات انساني ، اعتماد به نفس و سلامت رواني دانش آموز يا معلم نگردد.

15- اصل توجه به تفاوت هاي فردي

     در انجام ارزشيابي پيشرفت تحصيلي مي بايست به تفاوت هاي فردي دانش آموزان توجه شود .

16- ضرورت هماهنگي در تحقق اصول ارزشيابي

             در به كار گيري اصول فوق الذكر بايد ميان سازمان ها، مراكز ، ادارات، واحدها و ساير بخش‌هاي مسئول ارزشيابي در مورد روش‌ها ، ابزارها، معيارها‌و برنامه‌هاي اندازه‌گيري و سنجش‌پيشرفت تحصيلي دانش آموزان، تعهد و هماهنگي كامل وجود داشته باشد.

پيوست 2:

تعاريف

ارزشيابي:به فرآيند نظامدار براي جمع آوري، تحليل و تفسير اطلاعات به منظور تعيين ميزان تحقق اهداف مورد نظر، براساس ملاك‌ها و معيارهاي مشخص شده، اطلاق مي‌شود.

ارزشيابي پيشرفت تحصيلي:فرايند منظم جمع آوري اطلاعات به منظور بررسي، داوري و قضاوت در مورد تلاش‌هاي يادگيري دانش‌آموزان و فعاليت‌هاي معلم در دستيابي به اهداف آموزشي و پرورشي براساس ملاك‌هاي معين است.

ارزشيابي توصيفي: شيوه‌اي از ارزشيابي تحصيلي - تربيتي است كه اطلاعات لازم، معتبر و مستند براي شناخت دقيق و همه جانبة فراگيران در ابعاد مختلف يادگيري، با استفاده از ابزارها و روش‌هاي مناسب مانند كار پوشه، آزمون‌ها (با تأكيد بر آزمون‌هاي عملكردي) و مشاهدات در طول فرايند ياددهي – يادگيري به دست مي‌آيد؛ تا براساس آن بازخوردهاي كيفي مورد نياز براي كمك به يادگيري و ياددهي بهتر در فضاي رواني و عاطفي مطلوب براي دانش‌آموز ، معلم و اولياء حاصل آيد.

ارزشيابي تكويني: نوعي از ارزشيابي است كه در طول فرايند ياددهي- يادگيري به طور پيوسته و مداوم براي شناسايي و تقويت قوت‌ها و شناسايي و رفع ضعف ها، موانع و مشكلات يادگيري فراگيران صورت مي‌گيرد.

ارزشيابي پاياني: به منظور تشخيص تحقق اهداف آموزشي- تربيتي در پايان نوبت و يا سال تحصيلي از طريق جمع بندي و تحليل نتايج ارزشيابي‌هاي تكويني وساير اطلاعات به دست آمده، صورت مي‌پذيرد و نتايج آن به شكل توصيفي گزارش مي‌شود.

آزمون: ابزاري است براي اندازه‌گيري و سنجش آموخته‌هاي دانش‌آموزان در قالب سؤالات كتبي، شفاهي و موقعيت‌هاي عملي.

آزمون مداد- كاغذي: مجموعة سؤالات كتبي است كه توسط دانش آموزان به صورت نوشتاري پاسخ داده مي‌شود.

آزمون‌عملكردي: ابزاري است كه به وسيله آن عملكرد، تلاش و فعاليت‌هاي دانش‌آموز در موقعيت‌هاي عملي و قابل مشاهده سنجيده مي‌شود.

كار پوشه: مجموعه‌اي هدفمند از نمونة فعاليت‌ها و كارهاي مختلف دانش‌آموز است كه به منظور مستند كردن فرايند تلاش و پيشرفت و موفقيت او در طول سال تحصيلي با مشاركت دانش‌آموز، معلم و اولياء  جمع آوري، طبقه‌بندي و مديريت مي‌شود.

ثبت مشاهدات: روشي است براي ثبت و توصيف وقايع و رفتارهاي قابل مشاهده دانش آموز، در حيطه‌هاي مختلف كه اطلاعات مناسبي را براي شناخت دقيق‌تر دانش‌آموز در اختيار معلم و اولياء قرار مي‌دهد.

بازخورد: فرآيندي است كه در آن معلم، واكنش‌هاي خود را در قبال تلاش و عملكرد دانش‌آموز ، با هدف راهنمايي، تشويق و كمك به وي و با استفاده از روش‌ها و ابزارهاي مختلف (كلامي، غيركلامي، مكتوب و ...) ارايه مي‌دهد.

فرايند يادگيري: فعاليت‌ها و اقداماتي است كه دانش‌آموز با راهنمايي و هدايت معلم براي دستيابي به اهداف آموزشي – تربيتي پيش‌بيني شده، انجام مي‌دهد.

گزارش پيشرفت تحصيلي- تربيتي: جمع‌بندي اطلاعات و نتايج ارزشيابي‌هاي تكويني كه در طول فرايند ياددهي – يادگيري با ابزارهاي مناسب صورت گرفته و ارائه تصويري كلي از آموخته‌ها- مهارت‌ها- توانايي‌ها و نگرش‌هاي دانش‌آموز به منظور تقويت نقاط قوت و رفع موانع يادگيري دانش‌آموز است.

اهداف برنامه درسي:اهدافي است كه توسط برنامه‌ريزان درسي براي دوره، پايه و عناوين درسي ابتدايي، پيش بيني شده و به تصويب شوراي عالي آموزش و پرورش مي رسد.

وضعيت آموزشي - تربيتي: شرايط، موقعيت و جايگاه دانش‌آموز است كه  در فرايند يادگيري با توجه به مستندات جمع‌آوري شده درخصوص يادگيري و رفتار او تعيين مي‌شود.

فعاليت‌هاي مكمل: فعاليت‌هايي است كه معلم يا مربي به منظور غناي فرايند ياددهي- يادگيري - علاوه بر آنچه كه در كتابهاي درسي پيش بيني مي‌شود-  در نظر مي‌گيرد تا فرصت‌هاي يادگيري بهتري را براي دانش‌آموز فراهم كند.

درس پژوهي: پژوهش‌هايي است كه دانش‌آموز در ارتباط با موضوعات درسي با هدايت و راهنمايي معلم يا مربي انجام مي‌دهد.

پروژه: مجموعة فعاليت‌هاي هدفمندي است كه معلم يا مربي براي تعميق، تثبيت و كاربست يادگيري دانش آموز به صورت فردي و گروهي تعيين مي‌كند.

كلاس‌هاي جبراني: جلسات آموزشي اضافه بر ساعات درسي عادي دانش آموزان است كه به منظور جبران ضعف‌هاي درسي آنها در چارچوب قوانين و مقررات شوراي عالي، توسط مدرسه پيش‌بيني مي‌شود.

فوق برنامه: فعاليت‌ها و برنامه‌هايي هستند كه در برنامة درسي يا جدول ساعات مدرسه منظور نشده اند ولي زير نظر مدرسه يا در مراكز مكمل مدرسه زير نظر منطقه يا ناحيه و به انتخاب دانش‌آموزان انجام مي‌گيرند.

مقياس: يك مفهوم قراردادي است كه براساس آن ميزان عملكرد دانش‌آموزان در دستيابي به اهداف سنجيده و تعيين مي‌شود